Pomiary elektryczne
Obowiązek wykonywania przeglądów i pomiarów elektrycznych wynika z przepisów Prawa Budowlanego (artykuł 62 ustawy Prawo Budowlane z dnia 07.07.1994 r.)
Wykonując pomiary elektryczne uzyskujemy informacje o stanie technicznym badanych urządzeń. Dobry stan techniczny eksploatowanych urządzeń, czy też dopiero zmontowanych i przekazywanych do eksploatacji, jest gwarancją ich bezawaryjnej i bezpiecznej pracy. Pomiary w okresie eksploatacji służą dla oceny aktualnego stanu technicznego urządzeń pod względem niezawodności i bezpieczeństwa pracy. Wyniki pomiarów są podstawą decyzji o dalszej eksploatacji lub dokonaniu odpowiednich napraw, wymian czy remontów generalnych. Zastosowanie najlepszych środków ochrony przeciwporażeniowej nie jest wystarczające, jeżeli nie będą one prawidłowo działały. Okresowe pomiary mają potwierdzić prawidłowość działania zastosowanych środków ochrony.
Wykonujemy:
Pomiary ochrony przeciwporażeniowej - sprawdzając skuteczność ochrony przeciwporażeniowej, przeprowadzamy pomiary impedancji pętli zwarciowej Zs i określamy prąd Ia na podstawie charakterystyk czasowo-prądowych zabezpieczenia. Pomiary skuteczności ochrony przeciwporażeniowej mają na celu sprawdzenie, czy przebywającym w okolicach instalacji i urządzeń elektrycznych ludziom oraz zwierzętom nie grozi porażenie prądem elektrycznym w wyniku dotyku części przewodzących dostępnych, które mogą znaleźć się pod napięciem w wyniku uszkodzenia izolacji instalacji elektrycznej.
Pomiary rezystancji izolacji - pomiary rezystancji izolacji wykonywane są w instalacji odłączonej od zasilania. Rezystancję izolacji należy mierzyć pomiędzy kolejnymi parami przewodów czynnych oraz pomiędzy każdym przewodem czynnym i ziemią. Przewody ochronne PE i ochronno-neutralne PEN traktować należy jako ziemię, a przewód neutralny N jako przewód czynny.
Pomiary zabezpieczeń różnicowoprądowych - sprawdzenie wyłącznika różnicowoprądowego polega na pomiarze prądu różnicowego powodującego jego zadziałanie oraz pomiarze czasu tego zadziałania i porównanie wartości zmierzonych z dopuszczalnymi. Pomiar czasu zadziałania powinien być przeprowadzony przy wymuszeniu prądu różnicowego o wartości, dla której producent deklaruje maksymalną wartość czasu.
Pomiary ciągłości przewodu ochronnego PE - norma PN-IEC 60364-6-61 wymaga, aby próbę ciągłości przewodów wykonywać przy użyciu źródła prądu stałego lub przemiennego o niskim napięciu 4 do 24 V w stanie bezobciążeniowym U1 i po obciążeniu prądem co najmniej 0,2 A U2. Prąd stosowany podczas próby powinien być tak mały, aby nie stwarzał ryzyka powstania pożaru lub wybuchu.
Pomiary natężenia oświetlenia - pomiary oświetlenia mają za zadanie ocenić jakość natężenia oświetlenia w poszczególnych pomieszczeniach i na stanowiskach pracy. Jest to jeden z ważniejszych elementów wpływających na komfort pracy, samopoczucie i bezpieczeństwo ludzi przebywających w danym pomieszczeniu. Kolejnym ważnym elementem wpływającym na jakość oświetlenia jest jego równomierność dla danego pomieszczenia.
Badania urządzeń oświetleniowych, za wyjątkiem urządzeń oświetlenia uzupełniającego, należy wykonywać w warunkach eksploatacyjnych po zapadnięciu zmroku.
Pomiary stanu instalacji odgromowych - w trakcie pomiaru wyznaczana jest rezystancja statyczna uziomu. Sprawdzanie ciągłości galwanicznej powinno być wykonane przy użyciu omomierza przyłączonego z jednej strony do zwodów, a z drugiej do wybranych przewodów urządzenia piorunochronnego. Pomiary rezystancji uziemienia powinny być wykonywane przy zastosowaniu metody technicznej lub kompensacyjnej
Pomiary i kontrola elektronarzędzi - użytkowane w zakładzie pracy elektronarzędzia powinny być poddawane okresowej kontroli co 6, 4, 2 miesiące w zależności od kategorii użytkowania. Badania należy przeprowadzać także po każdej zaistniałej sytuacji mogącej mieć wpływ na bezpieczeństwo użytkowania. Zakres prób okresowych: oględziny zewnętrzne, demontaż i oględziny wewnętrzne, pomiar rezystancji izolacji wykonywany przez 1 min. induktorem 500 V.
Badania spawarek i zgrzewarek - należy wykonywać następujące badania spawarek i zgrzewarek: 1. Oględziny - należy wykonywać raz na kwartał, w czasie ruchu i postoju. 2. Przeglądy i pomiary - należy wykonywać 1 raz w roku. Rezystancja badanych transformatorów i spawarek powinna wynosić co najmniej 2 MΩ, a dla silników spawarek wirujących o napięciu do 500 V co najmniej 5 MΩ Rezystancja urządzeń spawalniczych w pomieszczeniach o dużej wilgotności powinna wynosić co najmniej 1,0 MΩ.
Na wyniki pomiarów ochronnych składają się dwie części:
pierwsza to oględziny mające dać odpowiedź, czy zainstalowane na stałe urządzenia elektryczne spełniają wymagania bezpieczeństwa podane w odpowiednich normach przedmiotowych, i czy zainstalowanie wyposażenia jest zgodne z instrukcjami wytwórcy tak, aby zapewniało jego poprawne działanie.
druga to próby i pomiary mające dać odpowiedź, czy zachowane są wymagane parametry techniczne i spełnione są podane w normach i dokumentacji wymagania, dotyczące zainstalowanych urządzeń i instalacji elektrycznych. Podczas przyjmowania do eksploatacji elektrycznych instalacji i urządzeń w pomieszczeniach normalnych i zagrożonych wybuchem należy wykonać pomiary odbiorcze po montażowe zgodnie z wymaganiami normy PN-IEC 60364-6-61:2000 Instalacje elektryczne w obiektach budowlanych -- Sprawdzanie -- Sprawdzanie odbiorcze. Norma wymaga, aby każda instalacja przed przekazaniem do eksploatacji była poddana oględzinom i próbom celem sprawdzenia, czy zostały spełnione wymagania normy. Przed przystąpieniem do prób należy udostępnić wykonującym sprawdzenie instalacji, dokumentację techniczną wraz z protokołami oględzin i prób cząstkowych wykonanych podczas montażu instalacji.
Częstość wykonywania okresowych pomiarów i badań
W normie PN-IEC 60364-6-61:2000 podano, aby częstotliwość okresowego sprawdzania instalacji była ustalana z uwzględnieniem rodzaju instalacji i wyposażenia, jej zastosowania i działania, częstości i jakości konserwacji oraz wpływów zewnętrznych na które jest narażona. Najdłuższy okres między badaniami ustalony przez Prawo Budowlane wynosi 5 lat.
Zalecane czasookresy pomiarów eksploatacyjnych urządzeń i instalacji elektrycznych
lp. | Rodzaj pomieszczenia | skuteczność ochrony przeciwporażeniowej | rezystancja izolacji instalacji |
---|---|---|---|
1 | O wyziewach żrących | nie rzadziej niż, co 1 rok | nie rzadziej niż, co 1 rok |
2 | Zagrożone wybuchem | nie rzadziej niż, co 1 rok | nie rzadziej niż, co 1 rok |
3 | Otwarta przestrzeń | nie rzadziej niż, co 1 rok | nie rzadziej niż, co 5 lat |
4 | Bardzo wilgotne o wilg. ok. 100% i wilgotne przejściowo 75 do 100% |
nie rzadziej niż, co 1 rok | nie rzadziej niż, co 5 lat |
5 | Gorące o temperaturze powietrza >35℃ | nie rzadziej niż, co 1 rok | nie rzadziej niż, co 5 lat |
6 | Zagrożone pożarem | nie rzadziej niż, co 5 lat | nie rzadziej niż, co 1 rok |
7 | Stwarzające zagrożenie dla ludzi (ZL I, ZL II, ZL III)* |
nie rzadziej niż, co 5 lat | nie rzadziej niż, co 1 rok |
8 | Zapylone | nie rzadziej niż, co 5 lat | nie rzadziej niż, co 5 lat |
9 | Pozostałe nie wymienione | nie rzadziej niż, co 5 lat | nie rzadziej niż, co 5 lat |
*- Klasyfikacja budynków i pomieszczeń ze względu na zagrożenia dla ludzi zgodnie z Rozporządzeniem Ministra Infrastruktury z dnia 12 kwietnia 2002r. Budynki oraz części budynków stanowiące odrębne strefy pożarowe, określone jako ZL, zalicza się do jednej lub do więcej niż jedna spośród następujących kategorii zagrożenia ludzi:
ZLI – zawierające pomieszczenia przeznaczone do jednoczesnego przebywania ponad 50 osób nie będących ich stałymi użytkownikami, a nie przeznaczone dla przede wszystkim do użytku ludzi o ograniczonej zdolności poruszania się,
ZLII – przeznaczone przede wszystkim do użytku ludzi o ograniczonej zdolności poruszania się, takie jak szpitale, żłobki, przedszkola, domy dla osób starszych,
ZLIII – użyteczności publicznej nie zakwalifikowane do ZLI i ZLII,
ZLIV – mieszkalne,
ZLV – zamieszkania zbiorowego, nie zakwalifikowane do ZLI i ZLII.
Ustawa z dnia 27 marca 2003r. o zmianie ustawy Prawo Budowlane (Dz. U. z 2003r. nr 80, poz.718) nowelizuje Prawo Budowlane i wprowadza wymaganie, że kontrolę stanu technicznego instalacji elektrycznych, piorunochronnych i gazowych powinny przeprowadzać osoby posiadające kwalifikacje wymagane przy wykonywaniu dozoru nad eksploatacją urządzeń, instalacji oraz sieci energetycznych i gazowych.
Osoba wykonująca pomiary ochronne w ramach kontroli stanu technicznego instalacji i podpisująca protokół z pomiarów powinna posiadać świadectwa kwalifikacyjne D i E z uprawnieniami do wykonywania pomiarów ochronnych. Gdy pomiary wykonuje osoba ze świadectwem kwalifikacyjnym E, protokół musi być sprawdzony i podpisany przez osobę ze świadectwem kwalifikacyjnym D. Posiadamy aktualne świadectwa kwalifikacyjne D i E z uprawnieniami do wykonywania pomiarów i przeglądów ochronnych.
Każda praca pomiarowo - kontrolna (sprawdzenie odbiorcze lub okresowe) powinna być zakończona wystawieniem protokołu z przeprowadzonych badań i pomiarów. :: wzory protokołów